Türk Medeni Kanunu’ nun 599. maddesine göre miras, mirasbırakanın ölümü ile kendiliğinden mirasçılara geçer. Bu nedenle mirasçıların mirası kazanmak için irade beyanı açıklamasına gerek yoktur.
Mirasbırakanın borçlarından ve alacaklarından mirasçılar kişisel olarak sorumludur. Hayatın olağan akışı içerisinde mirasbırakanın borçları, hak ve alacaklarından fazla olabilir. Borçlardan sorumlu olmak istemeyen mirasçılar, mirası reddederek bu sorumluluktan kurtulur.
Kanuna göre mirasın reddi iki şekilde olmaktadır. 1- mirasın gerçek reddi, 2- mirasın hükmen reddi
Mirasın Gerçek Reddi
Türk Medeni Kanunu 606. maddesine göre ”Miras, üç ay içinde reddolunabilir. Bu süre, yasal mirasçılar için mirasçı olduklarını daha sonra öğrendikleri ispat edilmedikçe mirasbırakanın ölümünü öğrendikleri; vasiyetname ile atanmış mirasçılar için mirasbırakanın tasarrufunun kendilerine resmen bildirildiği tarihten işlemeye başlar.”
Önemle belirtmek gerekirse; mirası red etmek için herhangi bir sebep bildirme zorunluluğu bulunmamaktadır. Süre koşulunun sağlanması yeterlidir.
Mirasın Hükmen Reddi
Türk Medeni Kanunu 605. maddeye göre ”Yasal ve atanmış mirasçılar mirası reddedebilirler. Ölümü tarihinde mirasbırakanın ödemeden aczi açıkça belli veya resmen tespit edilmiş ise, miras reddedilmiş sayılır.”
Yargıtay 21. Hukuk Dairesi 2010/9028 E. 2012/1030 K. sayılı kararı ile ”…Türk Medeni Kanununun 605.maddesinin 1. paragrafı gereğince yasal ve atanmış mirasçılar mirası yine Türk Medeni Kanununun 606. maddesi gereğince üç ay içinde reddedilebilirler. Bu üç aylık süre hak düşürücü bir süredir. Bu süre yasal mirasçılar için mirasçı olduklarını daha sonra öğrendikleri kanıtlanmadıkça, mirasbırakanın ölümünü öğrendikleri tarihten işlemeye başlar. Atanmış mirasçılar için ise süre, mirasbırakanın tasarrufunun kendilerine resmen bildirildiği tarihten işlemeye başlar.
Türk Medeni Kanununun 605. maddesinin 2. paragrafında ise mirasın hükmen reddi düzenlenmiştir. Ölümü tarihinde mirasbırakanın ödemeden aczi açıkça belli veya resmen tespit edilmiş ise, miras reddedilmiş sayılır. Bu olgunun saptanması için her zaman dava açılabilir…”
Mirasın hükmen reddinin tespiti davasında görevli mahkeme, Asliye Hukuk Mahkemesidir. Yetkili mahkeme ise, mirasbırakanın son yerleşim yeri mahkemesidir.
