Türk Medeni Kanunu 510-513. maddeleriyle mirasçılıktan çıkarma düzenleme konusu yapılmıştır. Türk Medeni Kanununun 510. maddesiyle mirasçılıktan çıkarma sebepleri düzenlenmiştir. Türk Medeni Kanununa göre iki tür mirasçılıktan çıkarma vardır.
”Aşağıdaki durumlarda mirasbırakan, ölüme bağlı bir tasarrufla saklı paylı mirasçısını mirasçılıktan çıkarabilir:
Mirasçı, mirasbırakana veya mirasbırakanın yakınlarından birine karşı ağır bir suç işlemişse, 2. Mirasçı, mirasbırakana veya mirasbırakanın ailesi üyelerine karşı aile hukukundan doğan yükümlülüklerini önemli ölçüde yerine getirmemişse.”
Mirastan çıkarma sebepleri ölüme bağlı tasarrufun yapıldığı anda var/gerçekleşmiş olmalıdır.
Yargıtay 14. Hukuk Dairesi 2016/16304 E. 2020/7482 K. sayılı kararı ile ”Mirasçı, mirasbırakana veya mirasbırakanın yakınlarından birine karşı ağır bir suç işlemiş ise ya da mirasbırakana veya ailesi üyelerine karşı aile hukukundan doğan yükümlülüklerini önemli ölçüde yerine getirmemiş ise mirasbırakan yapacağı ölüme bağlı tasarrufla saklı paylı mirasçısını mirasçılıktan çıkartabilir ( 4721 sayılı Türk Medeni Kanununun 510. maddesi). Mirasçılıktan çıkartılan (ıskat edilen) kimse mirastan pay alamayacağı gibi; tenkis davası da açamaz. Mirasbırakan başka türlü tasarrufta bulunmuş olmadıkça, mirasçılıktan çıkarılan kimsenin miras payı, o kimse mirasbırakandan önce ölmüş gibi, mirasçılıktan çıkarılanın varsa altsoyuna, yoksa mirasbırakanın yasal mirasçılarına kalır (TMK m. 511). Ölüme bağlı tasarrufta mirasçılıktan çıkarma sebebi gösterilmişse çıkarma geçerlidir. Mirastan çıkarma sebebinin varlığını ispat etmek; çıkarmadan yararlanan mirasçıya ya da vasiyet alacaklısına düşer (TMK m. 512). Çıkarmaya itiraz davasını, çıkarılan mirasçı açar. Çıkarmaya itiraz davası, miras bırakanın kanuni mirasçılarına ve çıkarılanın varsa altsoyuna karşı açılır.”
A. Ağır bir suç işleme
Mirasçı, mirasbırakana veya mirasbırakanın yakınlarından birine karşı ağır bir suç işlemişse, mirasbırakan ölüme bağlı bir tasarrufla saklı paylı mirasçısını mirasçılıktan çıkartabilir. Hısımlık ilişkisi zorunlu değildir, mirasbırakanın sevdiği arkadaşı da yakın sayılır.
B. Yükümlülükleri önemli ölçüde yerine getirmeme
Mirasçı, mirasbırakana veya mirasbırakanın ailesi üyelerine karşı aile hukukundan doğan yükümlülüklerini önemli ölçüde yerine getirmemişse mirasbırakan, ölüme bağlı tasarrufla saklı paylı mirasçısını mirasçılıktan çıkartabilir.
Mirasçılıktan çıkarma ölüme bağlı bir tasarrufla gerçekleştirilebilir. Mirasçılıktan çıkartılan kimse, mirastan pay alamaz, tenkis davası açamaz.
Yargıtay 14. Hukuk Dairesi 2019/805 E. 2019/7396 K. sayılı kararı ile ”Mirastan çıkarmada miras bırakan; mirasçı, miras bırakana veya miras bırakanın yakınlarından birine karşı ağır bir suç işlemişse, miras bırakana veya miras bırakanın ailesi üyelerine karşı aile hukukundan doğan yükümlülüklerini önemli ölçüde yerine getirmemişse ölüme bağlı bir tasarrufla saklı paylı mirasçısını mirasçılıktan çıkarabilir. Mirasçılıktan çıkarılan kimse, mirastan pay alamaz. Mirasçılıktan çıkarılan kimsenin miras payı, o kimse miras bırakandan önce ölmüş gibi, mirasçılıktan çıkarılanın varsa altsoyuna, yoksa miras bırakanın yasal mirasçılarına kalır. Mirasçılıktan çıkarılan kimsenin altsoyu, o kimse miras bırakandan önce ölmüş gibi saklı payını isteyebilir.”
Mirasçılıktan çıkarılan mirasçı mirasçılıktan çıkarılmaya itiraz edebilir. Mirasçılıktan çıkarılan kimse çıkarmaya itiraz ederse, ölüme bağlı tasarrufta belirtilen sebebin varlığını kanıtlama yükü çıkarmadan yararlanan mirasçıya veya vasiyet alacaklısına düşer.
Mirasçılıktan çıkarılma tasarrufunun iptali davası görevli mahkeme neresidir?
Mirasçılıktan çıkarılma tasarrufunun iptalinde asliye hukuk mahkemesi görevlidir.
